Xu hướng phát triển của logistics và quản lý chuỗi cung ứng 2024

Trong nền kinh tế hiện đại, ngành Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Hội nhập kinh tế mở ra cơ hội mới và đặt ra thách thức cho ngành này, đồng thời tăng cường sự cạnh tranh. Bài viết sau Đại học Hoa Sen sẽ phân tích các xu hướng phát triển của Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng trong thời gian sắp tới và đưa ra những gợi ý và chiến lược phát triển.

Thế nào là ngành Logistics và quản lý chuỗi cung ứng

Logistics thường được dịch ra là “Hậu cần”, tuy nhiên cách gọi này đã không còn phù hợp với thị trường ngày nay nữa. Nói một cách đơn giản và dễ hiểu hơn, logistics là lưu trữ, đóng gói, vận chuyển hàng hóa từ nơi này đến nơi khác nhằm cung cấp sản phẩm đến tay người tiêu dùng một cách toàn vẹn nhất. Đây cũng là một phần không thể thiếu của chuỗi cung ứng doanh nghiệp. 

Quản lý chuỗi cung ứng (SCM) là quá trình điều phối các hoạt động liên quan đến vận chuyển hàng hóa hoặc dịch vụ từ nguồn cung cấp đến khách hàng. SCM bao gồm mọi khía cạnh của chuỗi cung ứng, từ thu mua nguyên liệu đến sản xuất, lưu trữ, vận chuyển và dịch vụ khách hàng.

Ngành Logistics và quản lý chuỗi cung ứng cung cấp kiến thức và kỹ năng cần thiết để tổ chức và quản lý các hoạt động như vận chuyển, lưu trữ và phân phối hàng hóa hiệu quả. Đặc biệt, trong bối cảnh toàn cầu hóa, vai trò của ngành này trở nên ngày càng quan trọng. Sinh viên học ngành này được trang bị kỹ năng cần thiết để làm việc trong các doanh nghiệp sản xuất, thương mại và dịch vụ cả trong và ngoài nước, đóng góp vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế thị trường.

Xu hướng phát triển của Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng tại Việt Nam sau đại dịch

Ngành Logistics Việt Nam đang trên đà bứt phá mạnh mẽ sau đại dịch Covid-19 với sự xuất hiện của nhiều xu hướng mới hứa hẹn mang lại lợi ích to lớn cho các doanh nghiệp. 

Phát triển công nghệ 4.0 và tự động hóa

“Số hóa” trong lĩnh vực Logistics đang trở thành xu hướng hàng đầu và cần được các doanh nghiệp quan tâm. Bằng việc áp dụng các giải pháp công nghệ tiên tiến, quy trình vận hành chuỗi cung ứng được tối ưu hóa, giúp cho các hoạt động diễn ra nhanh chóng, linh hoạt và có khả năng đáp ứng với khối lượng giao dịch ngày càng tăng.

Ở Việt Nam, để theo kịp với xu hướng phát triển Logistics, nhiều doanh nghiệp đã sớm đầu tư vào việc xây dựng các hệ thống hệ sinh thái số và ePORT. Nhờ đó mà giải quyết hiệu quả các hoạt động quản trị vận chuyển trong Logistics, từ khai thác cảng đến giao nhận hàng hóa, dịch vụ và xử lý hóa đơn – chứng từ.

Phát triển ngành Logistics trong thương mại điện tử

Trong bối cảnh giãn cách xã hội nhằm ứng phó với dịch bệnh, tỷ lệ mua sắm trực tuyến đang tăng đột biến. Để cạnh tranh trong lĩnh vực này, doanh nghiệp cần tập trung đáp ứng nhanh chóng và an toàn nhu cầu giao – nhận của khách hàng, đồng thời tạo ra nguồn thu tiềm năng tối đa cho công ty.

Ngoài ra, việc tích cực cung cấp dịch vụ vận chuyển, áp dụng công nghệ vào hệ thống Logistics, mở rộng quy mô kho bãi và tăng cường các điểm phân phối hàng hóa là cần thiết để đáp ứng đúng nhu cầu của cả người mua và người bán. Những nỗ lực này sẽ thúc đẩy nhu cầu mua sắm trực tuyến của khách hàng, đồng thời đẩy mạnh phát triển của ngành Logistics trong tương lai gần.

Đảm bảo tính minh bạch, rõ ràng của chuỗi cung ứng

Trong bối cảnh biến động do dịch bệnh, các quốc gia trên thế giới đã nhận thấy nguy cơ khi dựa quá nhiều vào một trung tâm gia công sản xuất như Trung Quốc. Do đó, xu hướng dịch chuyển “công xưởng sản xuất” tới khu vực Đông Á, trong đó có Việt Nam đang trở nên ngày càng phổ biến. Quá trình này đặt ra nhiều yêu cầu về tính minh bạch trong chuỗi cung ứng.

Điều này yêu cầu các bên liên quan phải sẵn lòng chia sẻ dữ liệu trong chuỗi cung ứng, từ thương hiệu, nhà cung cấp đến các tổ chức và cơ quan trong ngành. Dữ liệu mở giúp các bên nhanh chóng phát hiện lỗi, thích ứng với tình hình và khắc phục các vấn đề về môi trường và xã hội.

Phát triển phương tiện vận chuyển vận tải đường bộ tự động

Nhờ vào các cải tiến trong hạ tầng giao thông đường bộ, các tuyến đường vận chuyển đang trở nên mượt mà hơn, đặc biệt là các tuyến cao tốc đang đóng vai trò quan trọng giúp giảm thiểu thời gian vận chuyển đường bộ.

Ngoài ra, để giảm thiểu thời gian chờ đợi tại các điểm thu phí thủ công, chính sách thu phí tự động đã được triển khai ngày càng rộng rãi. Điều này giúp loại bỏ các điểm dừng không cần thiết, giảm thiểu ách tắc giao thông và tối ưu hóa thời gian cho quá trình vận chuyển.

Thực hành Logistics bền vững

Logistics bền vững hay còn được gọi là Logistics xanh (Green Logistics) đề cập đến việc áp dụng các chiến lược và phương thức quản lý trong chuỗi cung ứng nhằm giảm thiểu lượng khí thải carbon, giảm sự phụ thuộc vào năng lượng không tái tạo như dầu mỏ, than đá và khí đốt cũng như hạn chế ô nhiễm không khí và lãng phí tài nguyên tự nhiên.

Trong thực tế, việc loại bỏ hoàn toàn năng lượng không tái tạo trong ngành Logistics không phải là điều dễ dàng và không thể thực hiện trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, đây vẫn là hướng đi quan trọng trong tương lai gần. Tại Việt Nam, tập trung vào việc tối ưu hóa quy trình sản xuất, mua hàng, quản lý kho bãi và vận chuyển có thể giúp giảm thiểu lãng phí nhiên liệu và đóng góp vào sự phát triển của Logistics bền vững.

Nhu cầu về nhân lực của ngành Logistics và quản lý chuỗi cung ứng hiện nay

Theo Quyết định 200/QĐ/Thủ tướng, ngành logistics đặt ra một số mục tiêu cụ thể cho đến năm 2025, bao gồm tăng trưởng 15-20%, đóng góp vào GDP từ 8-10%, tỷ lệ thuê ngoài 50-60%, chi phí logistics tương đương 16-20% và xếp hạng chỉ số năng lực quốc gia từ 50 trở lên. 

Tuy nhiên, hiện nay ngành logistics Việt Nam đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là vấn đề nhân lực. Lực lượng lao động hiện nay chưa đủ để đáp ứng nhu cầu của ngành dịch vụ logistics, thiếu cả về số lượng và chất lượng. Hiện có khoảng 200.000 nhân viên chuyên nghiệp trong tổng số gần 1 triệu người.

Theo Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam, cả nước hiện có hơn 3.000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ logistics, trong đó, 70% đặt trụ sở tại thành phố Hồ Chí Minh. Trong số này, có 1.300 doanh nghiệp hoạt động tích cực, bao gồm 89% doanh nghiệp 100% vốn trong nước và phần còn lại là doanh nghiệp có vốn đầu tư từ nước ngoài.

Tại sao ngành Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng luôn được ưa chuộng?

Ngành Logistics và Quản lý Chuỗi Cung Ứng (SCM) mang đến nhiều cơ hội hấp dẫn cho những ai đam mê sự năng động, sáng tạo và muốn chinh phục thử thách. Dưới đây là một số lý do khiến bạn có thể yêu thích ngành này:

Ngành không thể thiếu trong ngành kinh tế

Người làm công việc trong lĩnh vực Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng thường được xem là những nhân tài có tầm nhìn xa, khả năng đánh giá thị trường tốt và kỹ năng thiết kế hệ thống hiệu quả. Họ có khả năng nhìn nhận toàn bộ bức tranh của một hệ thống, từ đó đề xuất chiến lược phát triển sản phẩm (dài hạn/ trung hạn/ ngắn hạn), quản lý nhân sự và tương tác với nhiều phòng ban khác nhau. 

Đồng thời, họ cũng chịu trách nhiệm phát triển và quản lý quy trình sản xuất, tồn kho và phân phối hàng hóa. Tất cả các quy trình và hoạt động này nhằm đảm bảo rằng, hàng hóa sẽ được giao đến tay người tiêu dùng đúng thời điểm được yêu cầu, đồng thời vẫn đảm bảo chất lượng và số lượng phù hợp.

Nhiều cơ hội việc làm tại nhiều vị trí công việc khác nhau

Trong thời kỳ phát triển kinh tế, ngành Logistics và quản lý chuỗi cung ứng được coi là một lĩnh vực học có tiềm năng lớn, với một môi trường làm việc sôi động và đa dạng về các vị trí công việc.

Nơi này không chỉ khuyến khích sự sáng tạo và khả năng quản lý của sinh viên, mà còn mang lại thu nhập cao và cơ hội du lịch, đặc biệt là ở các quốc gia tham gia vào thương mại quốc tế. Tuy nhiên, nguồn nhân lực có khả năng đáp ứng các công việc mới chỉ đạt khoảng 40% nhu cầu. Điều này thực sự là một cơ hội tốt cho những sinh viên năng động, thành thạo trong ngoại ngữ và đam mê với lĩnh vực Logistics và quản lý chuỗi cung ứng.

Mức lương hấp dẫn

Ngành Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng hiện đang thu hút sự chú ý với mức lương hấp dẫn. Với sự gia tăng của thương mại quốc tế và sự phát triển của công nghệ, nhu cầu về chuyên gia trong lĩnh vực này ngày càng tăng cao. Do đó, các doanh nghiệp đặc biệt quan tâm đến việc tìm kiếm và giữ chân nhân tài có kỹ năng chuyên môn cao.

Các vị trí trong ngành này như nhà quản lý chuỗi cung ứng, chuyên viên logistics hoặc chuyên gia vận chuyển thường được đánh giá cao với mức lương cạnh tranh và nhiều phúc lợi hấp dẫn. Đặc biệt, các doanh nghiệp cũng thường mang tới nhiều cơ hội thăng tiến, và đào tạo nâng cao năng lực cho nhân viên của mình.

Cơ hội nghề nghiệp khi học ngành Logistics và quản lý chuỗi cung ứng 

Với bản chất và phạm vi hoạt động của ngành Logistics và Quản lý Chuỗi cung ứng, sinh viên tốt nghiệp ngành này có thể chọn làm việc trong 3 lĩnh vực chính bao gồm: quản lý kho bãi, quản lý giao nhận và quản lý vận chuyển. Tuy nhiên, ngành Logistics còn mở ra nhiều cơ hội khác nhau, điển hình như:

• Nhân viên hoạch định sản xuất: Đảm nhận việc lập kế hoạch và quản lý quá trình sản xuất để đảm bảo rằng hàng hóa được sản xuất đúng theo yêu cầu và tiêu chuẩn.
• Nhân viên thu mua: Chịu trách nhiệm tìm kiếm và mua các nguyên liệu và vật liệu cần thiết cho quá trình sản xuất và vận chuyển.
• Quản trị nguyên vật liệu: Điều phối việc cung cấp và quản lý các nguyên vật liệu cần thiết cho sản xuất.
• Quản lý tồn kho: Chịu trách nhiệm quản lý và kiểm soát lượng hàng tồn kho trong kho bãi.
• Vận tải và phân phối: Điều hành và quản lý quá trình vận chuyển và phân phối hàng hóa đến đúng địa điểm và đúng thời gian.
• Chuyên viên tư vấn và phân tích chuỗi cung ứng: Phân tích và đề xuất các giải pháp tối ưu cho quy trình quản lý chuỗi cung ứng của doanh nghiệp.

Tố chất cần có để thành công trong ngành Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng

Học ngành Logistics và Quản lý Chuỗi cung ứng đòi hỏi sinh viên phải có một số tố chất quan trọng như:

• Năng động, nhạy bén và tư duy logic tốt: Đây là những yếu tố cần thiết để hiểu và phân tích các quy trình trong chuỗi cung ứng, từ đó tìm ra các giải pháp hiệu quả.
• Sáng tạo, có khả năng lên kế hoạch, sắp xếp công việc: Sự sáng tạo và khả năng lập kế hoạch giúp sinh viên tạo ra các phương án và giải pháp mới trong quản lý chuỗi cung ứng.
• Giỏi ngoại ngữ, tin học: Kỹ năng ngoại ngữ giúp sinh viên có thể làm việc và giao tiếp hiệu quả với đối tác quốc tế. Kỹ năng tin học là bắt buộc để sử dụng các công cụ và phần mềm quản lý chuỗi cung ứng hiện đại.
• Kỹ năng làm việc nhóm, chịu được áp lực và có tinh thần trách nhiệm: Trong môi trường làm việc của Logistics, làm việc nhóm, chịu áp lực và có trách nhiệm cao là rất quan trọng để đảm bảo hoạt động được thực hiện hiệu quả và đúng hẹn.
• Có tố chất quản lý và có kỹ năng giao tiếp: Tố chất quản lý và kỹ năng giao tiếp là yếu tố quan trọng giúp sinh viên đàm phán, điều hành và giải quyết các vấn đề trong quá trình quản lý chuỗi cung ứng.
• Có kỹ năng đàm phán, thuyết phục, trình bày vấn đề: Những kỹ năng này giúp sinh viên tương tác với các đối tác, nhà cung cấp và khách hàng, từ đó tạo ra các mối quan hệ vững chắc và đạt được mục tiêu trong quản lý chuỗi cung ứng.

Mức lương của ngành Logistics và quản lý chuỗi cung ứng

Logistics và Quản lý Chuỗi cung ứng hiện đang là ngành “hot” với rất nhiều cơ hội việc làm, từ các doanh nghiệp nhỏ đến các tập đoàn đa quốc gia, thuộc nhiều lĩnh vực kinh doanh.  Hiện nay, có hơn 1.500 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này tại Việt Nam và con số này dự kiến sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới.

Theo khảo sát giai đoạn năm 2020-2025, Trung tâm Dự báo Nhu cầu Nhân lực và Thông tin Thị trường Lao động TPHCM dự báo rằng, nhu cầu nhân lực tại Thành phố Hồ Chí Minh mỗi năm có khoảng 310.000 – 330.000 chỗ làm việc. Trong đó, ngành Logistics đóng góp tỷ trọng 5% tổng nhu cầu nhân lực tại TP.HCM, do vậy mỗi năm thành phố cần khoảng 15.000 lao động cho lĩnh vực này.

Đối với sinh viên mới tốt nghiệp và ít kinh nghiệm, mức lương trong ngành Logistics có thể từ 5 – 9 triệu đồng/tháng và tăng dần qua các năm khi có nhiều kinh nghiệm hơn. Vị trí cấp cao và trưởng nhóm thường có mức lương dao động từ 9 – 13 triệu đồng/tháng. Một số doanh nghiệp Quản lý Logistics có mức lương khoảng 15 – 23 triệu đồng/tháng nhưng cũng có các tổ chức chi trả lên đến 80 – 100 triệu đồng/tháng cho các vị trí này.

Ngành Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng tại Đại học Hoa Sen có gì đặc biệt?

Chương trình đào tạo ngành Logistics và Quản lý Chuỗi cung ứng tại Đại học Hoa Sen được thiết kế dựa trên sự tham khảo và cải tiến từ các trường Đại học uy tín trên thế giới và ở Việt Nam. Đây là một ngành học mới, đang nhận được sự quan tâm và ủng hộ từ phía Chính phủ và xã hội. Chương trình này đặc biệt chú trọng vào kỹ năng thực hành bằng việc đưa sinh viên tham gia các hoạt động học tập thực tế tại các doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Sinh viên có cơ hội rèn luyện nghiệp vụ với trải nghiệm thực tập nhận thức và thực tập tốt nghiệp tại các công ty và doanh nghiệp. Họ cũng được học trên các mô hình giả lập của chuỗi cung ứng, từ đó rèn luyện nghiệp vụ dựa trên các tình huống thực tế tại doanh nghiệp Logistics.

Đội ngũ giảng viên nhiệt huyết, tận tâm, có nhiều kinh nghiệm giảng dạy và làm việc thực tế, trong đó có nhiều giảng viên là các doanh nhân có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Logistics. Đặc biệt, sinh viên tốt nghiệp ngành Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng sẽ nhận thêm chứng chỉ FIATA, một chứng chỉ quốc tế về Logistics được Liên đoàn các Hiệp hội giao nhận vận tải quốc tế cấp. Đây là chứng chỉ được công nhận rộng rãi và đánh giá cao bởi các nhà tuyển dụng trong ngành Logistics trên toàn cầu.

Tham khảo thêm: Logistics và quản lý chuỗi cung ứng học trường nào tốt nhất

Chương trình đào tạo tại Đại học Hoa Sen trang bị cho sinh viên các kiến thức và kỹ năng cần thiết trong phân tích, đánh giá, thiết kế và điều hành các hoạt động logistics và chuỗi cung ứng. Sinh viên cũng được học các môn tiêu biểu như Vận tải quốc tế, Quản trị thu mua, Vận tải đa phương thức, Quản trị chuỗi cung ứng, Hệ thống thông tin Logistics, Giao nhận và Nghiệp vụ Hải quan, Quản lý và khai thác cảng biển, Logistics quốc tế, Hàng hóa và Bảo hiểm, Luật và các công ước quốc tế về vận tải, …Như vậy, với những thông tin trên, hy vọng bạn đã hiểu hơn về xu hướng phát triển của Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng. Nếu bạn đam mê và muốn chinh phục lĩnh vực này, hãy đến với Đại học Hoa Sen để chúng tôi đồng hành cùng bạn trên con đường chinh phục thành công.